#สัจจะไร้สิ่งคู่.

#คัมภีร์ เต๋า เต๋อ จิง.

สักกายทิฏฐิ คือ อะไร?

      #คำว่า สักกายทิฏฐิ ซึ่งแยกออกได้เป็นสามศัพท์; ส ศัพท์หนึ่ง แปลว่า ตน; กาย ศัพท์หนึ่ง แปลว่า กอง, กลุ่ม; ทิฏฐิ ศัพท์หนึ่ง แปลว่า ความเห็น; ดังนั้น สักกายทิฏฐิ แปลโดยความหมายว่า มีความเห็นผิดว่า กองแห่งชีวิตเป็นตัวตน.

      คำว่า กาย ไม่ได้ระบุไปที่ร่างกายอย่างเดียว, แต่หมายถึง กองหรือกลุ่มของชีวิต ซึ่งมีอยู่ห้าองค์ประกอบ ที่เรียกว่า ขันธ์ห้านั่นเอง, ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ.

      รูป หมายถึง ร่างกาย ซึ่งประกอบด้วยธาตุสี่ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม, ธาตุทั้งสี่นี้มาอาศัยกัน เรียกว่า รูปหรือร่างกาย; พระพุทธเจ้าตรัสว่า มิใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน เราเขา, เป็นอนัตตา ไม่มีอัตตาอยู่จริง.

      เวทนา หมายถึง ความรู้สึก, เป็นความรู้สึกทางระบบประสาท เช่น ทุกขเวทนา คือ ความรู้สึกที่ไม่น่าปรารถนา; สุขเวทนา คือ ความรู้สึกที่น่าปรารถนา; และอทุกขมสุขเวทนา คือ ความรู้สึกที่ยังไม่แน่ ยังไม่ชัด.

      สัญญา หมายถึง ความจำ เช่น จำรูปที่เคยเห็นทางตา, จำเสียงที่เคยฟังทางหู, จำกลิ่นที่เคยดมทางจมูก, จำรสที่เคยลิ้มทางลิ้น, จำโผฏฐัพพะที่เคยสัมผัสทางผิวหนัง, และจำธรรมารมณ์ที่เคยเกิดขึ้นกับใจ.

      สังขาร หมายถึง ความคิด, เช่น คิดในเรื่องของรูป, คิดในเรื่องของเสียง, คิดในเรื่องของกลิ่น, คิดในเรื่องของรส, คิดในเรื่องของโผฏฐัพพะ, คิดในเรื่องของธรรมารมณ์; ความคิดเป็นธรรมชาติกลาง ๆ, ถ้าคิดด้วยกิเลส เรียกว่า ความคิดปรุงแต่ง, ถ้าคิดด้วยปัญญา เรียกว่า ความคิดสร้างสรรค์.

      วิญญาณ คือ ความรู้แจ้งต่ออารมณ์ที่มาปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ; รู้แจ้งรูปทางตา เรียกว่า จักขุวิญญาณ, รู้แจ้งเสียงทางหู เรียกว่า โสตวิญญาณ, รู้แจ้งกลิ่นทางจมูก เรียกว่า ฆานวิญญาณ, รู้แจ้งรสทางลิ้น เรียกว่า ชิวหาวิญญาณ ฯลฯ.

      เป็นอันว่า สักกายทิฏฐิ ก็คือ ความเห็นผิดว่า รูปมีตัวตน, เวทนามีตัวตน, สัญญามีตัวตน, สังขารมีตัวตน, วิญญาณมีตัวตน; ปุถุชนมองเห็นว่า เป็นอัตตา, พระอริยะเจ้ามองเห็นว่า ไร้อัตตา (อนัตตา). (๒๖ พ. ย.๖๑).

3 Comments

ณฐพล บุญรมย์
ขอบคุณครับผมชอบมาก ทีแรกผมดูอภิญญา แล้วก็ดูพระอริยบุคคล แล้วก็ดูสักกายทิฐิ ก็มาดูเว็ปนี้
ธนเดช
สาธุครับ
ดิเรก ธรรมารักษ์
ชอบคลิป”ประตูสู่โสดาบัน ตามคำตถาตา” วิทยาพรบรรยายให้เข้าใจง่ายๆดีครับ

Leave your comment

60758

Character Limit 400